90’s legends: Gabriël Batistuta

De Legendarische Batigol

Gabriël Omar Batistuta wordt door velen gezien als een van de gevaarlijkste spitsen in de jaren ‘90. Met name in het shirt van Fiorentina maakte ‘Batigol’ furore. Zijn spraakmakende uiterlijk (lange manen en van tijd tot tijd een ringbaardje) in combinatie met het cult thuisshirt van La Viola (met 7UP of Nintendo op de borst) zijn een onafscheidelijke combinatie. 

In totaal maakte Batistuta 203 doelpunten in dienst van Fiorentina, wat hem tot op de dag van vandaag all time topscorer maakt. Zijn grootste succes behaalde hij echter met AS Roma. Aan de zijde van Francesco Totti behaalde Batistuta het kampioenschap in 2001. Ondanks zijn grote hunkering naar dit succes voelde dit nooit echt als de kroon op het werk. Zijn hart lag en ligt bij Fiorentina. Met Argentinië speelde hij op 3 WK’s (1994, 1998 & 2002). Hij speelde samen met Maradona op het WK 1994 en was topscorer aller tijden van Argentinië tot ene Messi hem onttroonde in 2016. Kortom, een man die van doelpunten maken zijn beroep maakte.

Clubhopper in Buenos Aires

Gabriël Batistuta werd geboren op 1 februari 1969 in Avellaneda, Argentinië. Na te hebben gespeeld voor tal van lokale kleine clubs maakte Batistuta de overstap naar Newell’s Old Boys. Dit betekende het eerste avontuur weg van thuis. Batistuta stemde uiteindelijk pas in met een overstap nadat Newell's Old Boys instemde om zijn schoolopleiding te vergoeden. In Rosario, de derde stad van Argentinië, startte Batistuta in de jeugdopleiding. De jonge Batistuta maakte direct grote indruk in één van Argentinië's grootste jeugdopleidingen (naast Batistuta komen ook Gabriel Heinze, Maxi Rodriguez, Walter Samuel, Jorge Valdano en Marcelo Bielsa voort uit de opleiding van Newell’s Old Boys). Al snel daarna debuteerde Batistuta in de hoofdmacht, om in zijn eerste seizoen gelijk de finale van de Copa Libertadores te spelen (de finale ging verloren tegen Nacional uit Uruguay, 1-0 thuis, 3-0 nederlaag uit). 

Na het einde van zijn eerste seizoen maakte Batistuta de lastige keuze voor een transfer naar River Plate. Wat deze beslissing mede lastig maakte was zijn voorliefde voor aartsrivaal Boca Juniors. Zijn liefde voor het maken van doelpunten was echter groter. Echter, zijn periode bij River werd geen succes. De toenmalige coach Passarella (de captain van het Argentijns elftal in 1978) zag het niet zo zitten in Gabriel en gaf hem nauwelijks speeltijd. Batistuta reflecteerde later op deze periode en gaf aan dat deze lastige tijd hem mentaal sterker heeft gemaakt en het heeft geholpen om de speler te worden die hij later werd. In dienst van River Plate pakte hij in het seizoen 1989/1990 wel de Primera Division in Argentinië. Echter zal dit nooit echt gevoeld hebben als zijn titel, ondanks zijn deelname in 21 wedstrijden met 4 goals. Batistuta was bij River Plate nooit een vaste basisspeler.

Na slechts één seizoen in dienst bij River Plate maakte Batistuta de overstap naar Boca Juniors. De start was moeizaam, coach Óscar Tabárez koos in het begin voor Osvaldo Potente. Maar al snel kreeg hij zijn kans in de punt van de aanval. Samen met Diego Latorre vormde Batistuta een dodelijk duo. Batistuta koesterde het seizoen dat hij uitkwam voor Boca Juniors. Hij voelde een sterke connectie met de fans die hem adoreerde. 

De Koning van Florence

Ondanks dat de grote prijzen uitblijven, was het zijn goede periode bij Boca Juniors die de interesse vanuit Europa deed aanwakkeren. Na een zeer succesvolle Copa America met Argentinië in 1991 (winst en tevens topscoorder van het toernooi met zes doelpunten) was een transfer naar Europa onvermijdelijk. In de zomer van 1991 bereikten Newell’s Old Boys en Fiorentina een akkoord over de transfer van Batistuta. Met de transfer was destijds 10 miljoen dollar gemoeid, een fors transferbedrag in die tijd. 

Gabriel Batistuta genoot een buitengewone periode van succes bij Fiorentina, waar hij uitgroeide tot een ware clublegende en een van de meest gevierde spelers in de geschiedenis van de club. Echter waren het niet enkel successen die zijn tijd bij Fiorentina markeerde. Nadat Batistuta in zijn eerste seizoen wat moest wennen aan een nieuwe cultuur en leefomgeving, was hij in zijn tweede seizoen goed op schot (19 doelpunten in zijn tweede volledige seizoen). Echter bevond de club zich in een lastige periode met veel financiële problemen, wat leidde tot een sportieve neergang. Met degradatie naar de Serie B tot gevolg. De degradatie uit de hoogste Italiaanse voetbalcompetitie was een zware klap voor Fiorentina en haar fans.

De fans in het Artemio Franchi stadion vreesden een vertrek van hun favoriete aanvalsleider. Grote clubs als AC Milan en Real Madrid toonden interesse in de Argentijnse spits. Maar Batistuta wilde niet. Ondanks de mogelijkheid om zich sportief en qua salaris te verbeteren bleef Batigol in Florence, met als doel om de club zo snel als mogelijk terug te brengen naar de Serie A. En dat lukte direct bij de eerste poging. Batistuta speelde een belangrijke rol met 16 doelpunten. Hij kon niet meer stuk bij de fans. Het merendeel van zijn voetbal collega’s had de kans aangegrepen om te vertrekken na de degradatie. Batistuta koos ervoor om loyaal te blijven aan de club die hem naar Europa haalde. Dit is sprekend voor de voetballer en mens Batistuta, die altijd bereid is om te vechten en om het respect en liefde van de fans te verdienen. 

Nadat Fiorentina terug promoveerde naar de Serie A (onder leiding van Claudio Ranieri) lukte het om een vaste positie te behouden in de competitie, met een 10de plaats in het eerste seizoen. Het seizoen 1995-1996 is echter een zeer speciale voor de club. De club eindigde als vierde in de Serie A, wat recht gaf op Europees voetbal. Echter haalde de club in dit seizoen ook de finale van de Coppa Italia. De finale van de Coppa Italia werd gespeeld over twee wedstrijden. De eerste wedstrijd eindigde in 1-0 voor Fiorentina en Atalanta, waarbij Batistuta het enige doelpunt scoorde. In de tweede wedstrijd won Fiorentina met 2-0, opnieuw dankzij een doelpunt van Batistuta. Deze overwinning bezorgde Fiorentina de Coppa Italia en voegde een belangrijke trofee toe aan hun palmares. Batistuta mocht als aanvoerder van Fiorentina de beker in ontvangst nemen. 

Batistuta als winnaar van de Coppa Italia met Fiorentina in 1996.

All time topscoorder van Argentinië

Naast het succesverhaal van Batistuta bij Fiorentina kende hij ook successen met de nationale ploeg van Argentinië. Zo wonnen ze twee keer de Copa América (1991 en 1993), maar kwam hij ook op 3 WK’s voor zijn land uit.

Batistuta maakte zijn debuut op 27 juni 1991, tijdens de Copa America in Chili. Hij zou het toernooi eindigen als topscorer met 6 doelpunten, maar belangrijker nog met de beker in handen. In 1993 volgde een tweede Copa America toernooi voor de spits. Wederom met de titel als eindresultaat. Batistuta leverde een grote bijdrage door beide goals te scoren in de finale tegen Mexico (2-1 overwinning). 

Na twee keer succes op het eigen continent was het in 1994 tijd voor een eerste WK. Het WK van 1994 in Amerika. Dit toernooi liep uit op een fiasco. Na een vlotte start in de groepsfase, waarin Batistuta een hattrick maakte tegen Griekenland, werd Argentinië in de laatste 16 uitgeschakeld door het Roemenië van Hagi (3-2). Het toernooi van de Argentijnen werd overschaduwd door de dopingschorsing van Diego Maradona tijdens het toernooi. Dat leverde hem een schorsing op van 15 maanden en introduceerde mede het einde van Argentinië op dit WK. 

In aanloop naar het WK van 1998 kende Batistuta geen goede periode bij de nationale ploeg. Tijdens de kwalificatieronde kon de spits nauwelijks rekenen op speeltijd. Dit kwam door de kille relatie met bondscoach Daniel Passarella, met wie Batistuta ook had gewerkt in zijn tijd bij River Plate. De spits had onenigheid met de coach over de teamregels. In aanloop naar de eindronde hebben beiden de vete bij gelegd waardoor Batistuta zijn opwachting mochten maken in de eindronde. In de groepsfase maakte de spits een hattrick tegen Jamaica, wat hem de vierde speler maakte met twee hattricks op een WK eindronde (samen met Kocsis, Fontaine en Gerd Müller). Maar de eerste speler die dit doet op twee verschillende WK’s. Na de groepsfase trof Argentinië Engeland. Na een bloedstollende wedstrijd trok Argentinië na penalty's aan het langste eind om zich te plaatsen voor de kwartfinales. De kwartfinale behoeft geen verdere introductie. Het avontuur van de Argentijnse ploeg kwam ten einde na de historische goal van Dennis Bergkamp vlak voor tijd. Wederom niet het grote Argentijnse succes waar op was ingezet.

In 2002 had Batistuta nog een laatste kans op het winnen van het WK. Voor het toernooi had Batistuta reeds aangekondigd dat dit zijn laatste toernooi werd met de nationale ploeg. Dit keer in Japan en Zuid-Korea. Nu met Marcelo Bielsa aan het roer in de poule des doods (samen met Nigeria, Engeland en Zweden). Argentinië sneuvelde direct in de groepsfase, wat een grote deceptie was. Er werd nog gewonnen van Nigeria (1-0, doelpunt van Batistuta), maar een 1-0 nederlaag tegen Engeland en een 1-1 gelijkspel tegen Zweden bleek niet genoeg. Direct na de wedstrijd barstte Batistuta in tranen uit. Hij wist dat hij nooit meer een WK wedstrijd zou spelen. Voor Argentinië betekende dit de eerste uitschakeling in de groepsfase sinds 1962 en tevens het einde aan het interland tijdperk van de spits. Met 54 doelpunten in 77 wedstrijden drukte Batistuta een flinke stempel op het Argentijns elftal uit de jaren ‘90. En met twee keer een Copa America bleef dat niet zonder succes.

Batistuta in het shirt van Argentinië tijdens het WK 1998 in Frankrijk.

Op jacht naar de Scudetto

Maar het was zijn blijvende erfenis bij Fiorentina die hem echt vereeuwigde. Ondanks de financiële problemen en degradatiestrijd van de club, bleef Batistuta loyaal, een baken van hoop voor de Viola-fans. Zijn onvergetelijke optredens leverden hem talloze individuele onderscheidingen op, waaronder 1x Serie A Capocannoniere, de prijs voor de topscorer in de Serie A. 

Nadat meerdere pogingen om het kampioenschap te behalen met Fiorentina mislukten, overwoog Batistuta een stap naar een grotere club. Fiorentina stelde Giovanni Trapattoni aan als de nieuwe trainer in een ultieme poging om het kampioenschap alsnog te behalen. Het seizoen 1998/1999 begon goed, maar Batistuta kreeg een blessure waardoor Fiorentina achterop raakte in de strijd om de titel. Uiteindelijk eindigde de club uit Florence op de 3de plaats, genoeg voor plaatsing voor de Champions League. 

Ondanks de periode met wisselend succes bij Fiorentina was er een grote ambitie voor het winnen van Scudetto. Batistuta bleef bij Fiorentina voor het seizoen 1999/2000 om te strijden voor het kampioenschap en de Champions League. Het lukte echter niet om deze ambities te realiseren. Met slechts een schamele 7de plek in de Serie A en een uitschakeling in de tweede ronde van de Champions League draaide het seizoen uit op een grote deceptie. Aan het einde van dat seizoen 1999/2000 joeg Batistuta op het all-time doelpuntenrecord van Kurt Hamrin. De Zweed maakte in totaal 203 doelpunten. Voor aanvang van de wedstrijd tegen Venezia stond de teller van Batigol op 200 doelpunten. Drie minder dan de Zweed Hamrin, die van 1958 tot 1967 uitkwam voor La Viola (Hamrin, net als Batistuta clubheld van Fiorentina, overleed in 2024 op 89 jarige leeftijd in Florence). In de wedstrijd tegen Venezia maakte Batistuta een hattrick, waardoor hij op gelijke hoogte kwam met Hamrin. Het bleek het perfecte einde. Direct na de wedstrijd maakte Batistuta bekend graag te willen vertrekken bij Fiorentina. Hoofdreden hiervoor was de bekoelde relatie met voorzitter Vittorio Cecchi Gori. Batistuta raakte het geloof kwijt dat de club, onder leiding van de voorzitter, een team bij elkaar zou krijgen dat kon strijden om het kampioenschap. Gori wilde de speler niet kwijt, evenals trainer Trapattoni. Echter konden beiden een vertrek van Batigol niet voorkomen. Het vertrouwen en daarmee geloof in verbetering was verdwenen. De wedstrijd tegen Venezia bleek daarmee de laatste van Batistuta in dienst van Fiorentina. 

Massimo Moratti, de voorzitter van Inter, hield sinds 1995 nauwe banden met Batistuta. Batistuta zou in gesprekken met Moratti te kennen hebben gegeven dat hij, wanneer hij Fiorentina zou verlaten, richting Inter zou wensen te vertrekken. Echter, tijdens de transferperiode sprak het aanbod van AS Roma meer tot de verbeelding bij zowel Gori als Batistuta. De trainer (Fabio Capello) en spelers van AS Roma zagen de komst van de topscorer zeker zitten. Een speler was echter minder blij, Vincenzo Montella. Montella kende op dat moment al een troebele relatie met AS Roma en was dan ook niet verheugd op de komst van Batigol naar de Italiaanse hoofdstad. De spits van de Romeinen was tevens niet van plan om zijn geliefde nummer 9 af te staan aan de Argentijnse spits. ‘Als ik bij Roma blijf, dan houd ik nummer 9’, gaf Montella meermaals aan in gesprekken met de pers. 

AS Roma haalde voor 36 miljoen euro Batistuta naar Rome (de duurste transfersom van een speler ouder dan 30 jaar tot Bonucci, van Juve naar AC Milan in 2017), waar Montella het seizoen startte vanaf de bank. Maar wel met nummer 9. Batistuta koos na zijn transfer voor rugnummer 18. Het vertrek van Batistuta bij Fiorentina was niet eenvoudig voor de spits. ‘Ik slaap al maanden niet, het verlaten van de fans en de stad is heel pijnlijk voor me’, vertelde Batistuta bij zijn afscheid. 

Meer dan bijzonder was het eerste weerzien van de Fiorentina fans met hun voormalig sterspeler. Het eerste treffen vond plaats in Stadio Olimpico in Rome, laat op een zondagavond in november. 3000 Fiorentina fans maakten de reis naar Rome, in het bijzonder voor Batistuta. Ondanks verdeeldheid onder de fans, ontving Batistuta een warm applaus bij opkomst op het veld. Naast het applaus van de fans begroette Batigol zijn voormalig teamgenoten (waaronder keeper Toldo en Rui Costa) tijdens de warming-up. Batistuta had op zijn beurt voor de wedstrijd laten weten niet te juichen wanneer hij tegen zijn geliefde club. De wedstrijd bleef lange tijd 0-0. De voormalige ploeggenoten, en vooral Tomáš Řepka, gaven Batistuta een lastige tijd op het veld. Maar in de 83ste minuut, gebeurde het dan toch. Gianne Guigou (net in het veld gekomen voor Cristiano Zanetti) liet de bal met het hoofd vallen en Batistuta haalde zonder na te denken verwoestend uit. De bal vloog tegen de touwen achter zijn vriend Francesco Toldo. Overvallen door zijn ploeggenoten realiseerde Batigol pas tegen welke club hij zojuist had gescoord. Voor de fans van Fiorentina voelde dit als een messteek recht in het voetbalhart. Dit was de ergste nachtmerrie. Voor de Romeinen was dit wederom een overwinning. Aan het einde van het seizoen 2000/2001 pakte Batistuta met AS Roma de Scudetto. Zijn dodelijke partnership met Francesco Totti bleek de sleutel tot het grote succes voor zowel de club als de speler.

Batistuta's doelpunt tegen Fiorentina

Na zijn eerste succesjaar bij AS Roma raakte Batistuta in verval. Waar Batigol in zijn eerste seizoen bij de Romeinen 20 doelpunten maakte, waren dit er in het tweede jaar slechts zes. Na wederom een stroeve start in het seizoen 2002/2003 werd Batistuta voor de tweede seizoenshelft verhuurd aan Inter. Ondanks dat hij flink wat assists leverde voor Christian Vieri, kwam zijn avontuur bij Inter (en bij Roma) ten einde. Batistuta wenste na 12 jaar Serie A een overstap naar de Premier League en zinspeelde op een transfer naar Fulham. Deze zou echter nooit plaatsvinden. Na 12 jaar kwam er een einde aan het tijdperk Batigol in Italië. Waar hij vertrekt als legende in Florence, maar ook als kampioen met Roma. 

Batistuta vormde in het seizoen 2000/2001 een dodelijk duo met Totti. Het duo leidde AS Roma naar de Scudetto.

Blessures dwingen tot stoppen

Hoewel zijn tijd bij Roma binnenlands succes bracht in de vorm van een Serie A-titel in 2001, bleven blessures Batistuta achtervolgen. Nadat een transfer naar Fulham in het water is gevallen vertrekt Batistuta richting Qatar voor een periode bij Al-Arabi. In zijn eerste seizoen maakte hij 25 doelpunten in 18 wedstrijden. In de zomer van 2005 kondigt Batistuta (noodgedwongen) zijn afscheid aan als voetballer. Direct na zijn afscheid als voetballer vertrok Batistuta naar Australië om vervolgens in 2007 terug te keren naar Argentinië. In zijn periode na het voetbal richtte Batigol zich op Polo en Golf. Bij doktoren gaf Batistuta ooit aan dat ze zijn benen beter amputeerden omdat hij er zoveel last van ervaart. Tot op vandaag heeft Batistuta nog steeds last bij het lopen. 

Na zijn carrière ontving Batistuta nog veel erkenning voor zijn carrière. Nadat er in 1996 reeds een bronzen standbeeld van Batistuta werd geplaatst bij het Artemio Franchi, werd Batistuta in 2014 opgenomen in de Hall of Fame van Fiorentina. Om een jaar later deze eer te ontvangen bij AS Roma. In 1999 werd Batistuta derde in de strijd om wereldvoetballer van het jaar van FIFA en Pelé benoemde Batistuta tot 1 van de 125 spelers in zijn FIFA 100 list of the world’s greatest living players, naast mede Argentijnen als: Passarella, Maradona, Kempes en Alfredo di Stefano. 

Maar de erfenis van Gabriel Batistuta overstijgt louter statistieken. Hij was meer dan alleen een productieve doelpuntenmaker; hij was een symbool van veerkracht, loyaliteit en enorme toewijding. Zijn unieke verschijning en grote hoeveelheid doelpunten hebben een onuitwisbare indruk achtergelaten op een generatie voetbalfans. En de fans in Florence in het bijzonder. Misschien wel het grootste succes van Batistuta bij Fiorentina was zijn ongeëvenaarde toewijding aan de club Fiorentina. Ondanks interesse van andere topclubs bleef Batistuta lang trouw aan Fiorentina en werd hij een symbool van de club en de stad Florence zelf.

Batistuta als Polo speler na zijn carrière.